Madu Yesu Hkristu gaw moi shaning 2000 jan hta Yuda mung Belehem mare hta teng sha shangai wa sai re. De a sakse gaw dai ni mungkan ting hti nga ai shaning A.D rai nga ai re. Ya dai ning gaw Madu Yesu shangai wa ai A.D 2010 ning ladu hkrum ai shaning mung rai nga ai. Dai ni A.D 2010 ning Madu Yesu a shangai ten hta shang lawm asak hkrung nga lu ai anhte ni grau nna Madu Yesu hpe chyeju shakawn let anhte a myit masin hta hkalum la mai nga ga ai re.
Hkristmas ngu ai bai du wa sai majaw shawoi galaw ai hku bai galaw na ten du sai ngu nna htung langai hku sha X’mas hpe galaw ai rai yang ntsa lam htung hpe shadik shatup ai lam sha rai na re. Madu Yesu hpe tinang a myit masin kata hta bai shangai nna shara jaw let hkalum la ai lam chyu sha Madu sharawng awng ai X’mas rai nna X’mas a lachyum hpe tengman ai hku shapraw dan lu na re.
Dai ni mungkan masha law law gaw X’mas du jang, dum nta ni hpe mawn sumli let X’mas poi hpe hkik hkam ai hku galaw nga ga ai. Ndai lam ni nra a ni? Nga yang ra ai rai tim arung arai hte mawn sumli ai hta anhte a myit masin hpe mawn sumli nna shangai wa sai Madu Yesu hpe hkap tau hkalum la ai lam gaw grau ahkyak nga ai re.
Hkrismat gaw Karai Kasang a tsawra myit a majaw byin wa sai hte maren, shinggyim masha ni a galaw shut ai yubak mara ni hpe mara dat ya ai lam mung rai nga ai. Shakawn 130:4b hta “Nang gaw mara hpe raw dat kau ya ndai” nga nna tsun da ai hte maren Yehowa chyu sha anhte a mara hpe raw kau ya lu nga ai. Dai zawn anhte a mara hpe raw dat kau ya lu na matu kasha shingtai Yesu Hkristu hpe mungkan ga de shangun dat nna shinggyim hkum hkrang dagraw let shangai wa sai majaw Hkrismat ngu ai byin wa sai re.
Hpyen gasat nga ai hpyen la ni pyi X’mas ten hta teng sha mara dat hkat let kabu gara kanawn mazum lai wa ai lam hpe mungkan a labau hta mu lu ai re. 1914 ning No. 1 majan ten hta English hpyen la ni hte German hpyen la ni gaw Pyintit (France) mungdan hta aja awa hpyen majan ni hpe gasat nga ma ai re. Shada da grai gap hkat nga yang lana mi Hkrismat aten du wa sai re. Yawng a myit hta X’mas du wa ai majaw shanhte a dum nta masha ni hpe dum let myit shingran mu nga ma ai. Rai timung majan pa hta re ai majaw X’mas hpe teng sha kabu gara ai hte nshang lawm lu ma ai. Hpyen hpung lahkawng shada da hkrit maja hkat let nga ma ai re. Rai tim X’mas nhtoi du wa na nhtoi hta lahkawng maga hpyen n-gasat ai grai simsa nna sinat nsen ni nna mat wa ai hpe chye lu ai. Grai katsi nna simsa nga ai lana mi na ten hta Germany hpyen ma “Htawmi” ngu ai wa gaw “Sim shana, Chyoi shana” nga ai mahkawn hpe German ga hku mahkawn dat ai ten hta maga mi de na English hpyen la wa mung dai mahkawn hpe na ai hte grai kabu nna hkan mahkawn nang let mahkawn nsen na ai de sit sa nna hpang jahtum English hpyen la hte German hpyen la yan gaw X’mas mahkawn hpe rau sha Duet mahkawn mat ma ai. Kaga hpyen la ni mung bai du sa rai nna X’mas mahkawn hpe rau sha jawm mahkawn shakawn let X’mas poi hpe hpyen majan pa hta rau sha jawm galaw ai lam hpe chye lu ai. Dai majaw X’mas ngu ai gaw shada da mara n-matsing hkat ai sha Madu Yesu anhte a mara hpe raw dat ya ai zawn anhte shada da mara dat hkat let tsawra myit madun hkat ai lam rai yang chyu sha KARAI KASANG sharawng awng ai X’mas rai na re.
Dai ni X’mas ten hta anhte a myit masin hpe mawn sumli da na lam ni gaw:
I. Hkrismat hte Tsawra Myit
X’mas gaw KARAI KASANGG a tsawra myit a majaw byin pru wa ai lam rai nga ai. KARAI KASANGG gaw mungkan hpe hpan da nna dai hpe yu gawn lajang na matu shinggyim masha hpe hpan da sai re (N.N 1:28). Raitim shinggyim masha gaw KARAI KASANG a ga hpe n-madat ai hte tsadan a lata hta hkrat sum mat ai majaw shinggyim masha hpe grai tsawra ai KARAI KASANG hte dawhka mat nna hkum hkrang si ra ai zawn Wenyi mung htani htana si ai de du mat wa sai re. Raitim KARAI KASANG gaw shinggyim masha ni hpe grai tsawra ai majaw htani htana si ai ngarai na hkye la lu na matu shi a kasha shingtai Yesu Hkristu hpe mungkan ga de shangun dat ya sai lam hpe Yh. 3:16 hta mu lu nga ai. Htani Htana asak hpe manu jahpun n-jaw ra ai sha shangai wa sai Yesu Hkristu hpe hkap la kamsham ai ni yawng lu la na matu kumhpaw kumhpa hku nna anhte hkam la lu sai re.
KARAI KASANG jaw ya ai kumhpa hpe anhte a atsam hte shakut shaja nna lu la mai ai lam n re, Karai Kasang a chyeju san san hte sha hkam la lu ai lam hpe Ehpesu 2:8 hta mung tsun da nga ai. Dai majaw Hkristmas ngu ai gaw Karai Kasang jaw ya ai manu dan dik htum ai kumhpa hpe hkam la ai ten mung rai nga ai. Yawhan 13:34 hta Karai Kasang gaw, anhte hpe tsawra ai zawn anhte shada da tsawra nga na hpe tsun ai. Karai Kasang gaw anhte hpe tsawra ai majaw shi a kasha shingtai Madu Yesu Hkristu hpe anhte a matu kumhpa hku nna jaw ya ai zawn anhte mung shada tsawra let tsawra myit madun ai lam ni hpe Hkristmas ten hta galaw mai nga ga ai.
Hkristmas ten hta kumhpa jaw ya let tsawra myit madun ai lam ni hpe galaw chye ga ai. Hkrismat kumhpa jaw ya ai ngu ai lam ni hta lu su ai ni shada da, tinang hku hkau ai shada da, arawng la nna kumpa jaw hkat ai lam hpe tsun mayu ai lam n rai nga ai. N lu n lawm ai matsan mayan ni, gaida gaina ni, jahkrai nmai ni, asak kaba sai ni, machyi makaw htawng rawng nga ai ni hpe lu lawm nga mai ai ni hku nna tsawra myit majing hte jaw ya ai lam, garum ya ai lam hpe tsun mayu ai lam rai nga ai. Mahte 25:40 hta mung ngai nau ni hta na kaji dik htum ai ni hpe galaw daw ya ai lam gaw Madu Yesu hpe nan galaw daw ya ai rai sai lam hpe tsun da nga ai. Dai majaw kaji dik htum ai ni hpe galaw daw ai lam gaw tengman ai Hkrismat hpe hkalum la ai lam rai nga ai. Hkrismat ten hta kaja wa nan kaji dik htum ai ni hpe tatut garum lai wa ai hte dai ni du hkra mying dan hkung nga ai Santa Clause a lam hpe tsun dan mayu ai.
Hkristmas ten hta kumhpa jaw ya let tsawra myit madun ai lam ni hpe galaw chye ga ai. Hkrismat kumhpa jaw ya ai ngu ai lam ni hta lu su ai ni shada da, tinang hku hkau ai shada da, arawng la nna kumpa jaw hkat ai lam hpe tsun mayu ai lam n rai nga ai. N lu n lawm ai matsan mayan ni, gaida gaina ni, jahkrai nmai ni, asak kaba sai ni, machyi makaw htawng rawng nga ai ni hpe lu lawm nga mai ai ni hku nna tsawra myit majing hte jaw ya ai lam, garum ya ai lam hpe tsun mayu ai lam rai nga ai. Mahte 25:40 hta mung ngai nau ni hta na kaji dik htum ai ni hpe galaw daw ya ai lam gaw Madu Yesu hpe nan galaw daw ya ai rai sai lam hpe tsun da nga ai. Dai majaw kaji dik htum ai ni hpe galaw daw ai lam gaw tengman ai Hkrismat hpe hkalum la ai lam rai nga ai. Hkrismat ten hta kaja wa nan kaji dik htum ai ni hpe tatut garum lai wa ai hte dai ni du hkra mying dan hkung nga ai Santa Clause a lam hpe tsun dan mayu ai.
Lani mi na aten hta grai matsan ai nta langai mi gaw lu sha hte bu hpun palawng grai ra taw nga ai lam hpe shi na ai. Dai majaw Nicholas gaw nta madu ni n chye hkra ngai shanhte a ra ai lam hpe garum la na nga myit dawdan let shana shanhte yup pyaw nga yang lagyim shang nna gumhpraw hpe sa tawn da ya ai. Hpang jahpawt nta masha ni mau let grai kabu nga ma ai. Shada da san hkat tim mahtai n lu ma ai. Lana mi na aten hta lagyim yu nga yang Nicholas wa re hpe chye ai majaw shi hpe rim la nna grai chyeju dum ai lam hpe tsun ma ai hte “Nang gaw grai kaja ai tsawra myit hte hpring ai wa re” nga nna Saint Nicholas nga shaga hpang ma ai.
Hpang e ndai zawn matsan mayan hkrum nga ai ni hpe garum shingtau nna tsawra myit madun ai lam hpe “Nicholas Game” nga nna tsun ma ai. Ma ni gaw Saint Nicholas nga nna tsun ma ai. Hpang e “Santa Clause” nga shaga hpang wa sai hte dai ni na ten du hkra Hkrismat ten hta palawng kaba hpe bu hpun, kyepdin galu hpe din, bunghkaw ahkyeng hpe hkaw rai nna masha law law hpe Hkrismat kumhpa garan ai lam hpe galaw nga ai re. Dai majaw dai ni na ten hta Hkrismat du shagu Karai Kasang gaw shinggyim masha ni hpe tsawra ai hte kasha shingtai hpe kumhpa shatai let mungkan shinggyim masha ni hpe jaw ya ai zawn Yesu hpe kamsham sai anhte shada da mung tsawra myit madun nna, matsan mayan hkrum nga ai ni hpe tatut tsawra myit madun let garum shingtau ai lam hpe galaw ai rai yang chyu sha Hkrismat ngu ai lachyum hpe shapraw lu na ga ai.
II. Hkrismat hte mara dat ya ai lam
II. Hkrismat hte mara dat ya ai lam
Hkrismat hte mara dat ya ai lam gaw garan ginghka nmai ai lam re. Mara dat ya ai ngu ai lam hpe masha hkum dek shagu chye na let hkam la ra nga ga ai. KARAI KASANG anhte shinggyim masha ni hpe mara dat ya ai ngu ai lam gaw Karai Kasang jahkrat da ai tara hpe tawt lai kau ai shani kaw nna masha shagu hkam la ra ai lam re. Edin sun hta Adam yan Ewa gaw KARAI KASANG hkang da ai tara hpe tawt lai ai shani kaw nna yubak ngu ai shang wa sai lam hte shan kaw nna yu hkrat wa ai shinggyim masha shagu gaw KARAI KASANG a man hta yubak mara lu ai ni hkrai rai sai lam hpe Roma 5:12 hta mu lu ai. Tara tawt lai nna yubak galaw shut ai Adam yan Eva a aru arat shinggyim masha ni gaw yubak a shabrai hku nna si hkrung si htan lam hpe anhte hkam la ra sai. Roma 6:23 hta “Kaning rai nme law, yubak a shabrai gaw si mat ai lam rai nga ai. KARAI KASANG a chyeju kumhpa chyawm gaw, anhte a Madu Hkristu Yesu hta e, htani htana asak rai nga ai nga nna tsun da nga ai. Dai majaw KARAI KASANG a mara dat ya ai lam gaw anhte shinggyim masha ni a matu manu dan dik ai lam rai nga ai. Dai zawn manu dan ai chyeju kumhpa hpe ndai zawn re X’mas ten hta anhte hkam la lu saga ai re.
Dai ni anhte KARAI KASANG kaw na mara dat ai chyeju kumhpa hpe hkam la lu sai anhte ni gaw shada da mung mara dat hkat ra ai lam hpe Mt.
Hkristan asak hkrung lam hpe kung hpan galu kaba wa shangun ai lam gaw mara dat ya lu ai myit masin rai nga ai lam hpe mu mada lu nga ai. Manang wa hpe kalang mara dat ya yang lakang ninggam langai lung jat ai hte bung nna Hkristan kasi kaja tai ai lam hta lani hte lani lakang ninggam tsaw lung wa na re. Manang wa a mara hpe mara n-dat ya ai sha gyit hkang da ai wa gaw Hkristan sak hkrung lam a lakang ninggam hpe n-pawt kaw na pyi nlu lung hkraw ai wa hte bung nga ai re. X’mas kade lang lai mat wa ai rai timung manang wa a mara hpe nraw ya ai gyit hkang da nga dingyang rai yang Madu Yesu shangai sa wa ai X’mas gaw dai wa a matu lachyum npru nga ai. Dai majaw X’mas aten hta anhte langai hte langai mara raw dat hkat let tsawra myit hpe madun mai nga ga ai.
III. X’mas hte shagrit shanyem ai lam
Madu Yesu Hkristu gaw hkawhkam ni a hkawhkam rai nga ai hte, KARAI KASANG a kasha shingtai rai nga ninglen shagrit shanyem let mungkan shinggyim masha ni hpe hkye la na matu u-shat wakang hta shangai sa wa sai lam hpe Luka 2:7 hta mu lu ai. Madu Yesu Hkristu gaw shi nan shagrit shanyem let shangai sa wa ai hte maren shagrit shanyem let sak hkrung chye ai, shagrit shanyem chye ai myit masin rawng ai ni hpe tsawra nga ai. KARAI KASANG mung shagrit shanyem chye ai myit masin n rawng ai ni hpe matsat nga ai lam Ga Shagawp 16:5 hta mu lu nga ai. Gumrawng gumtawmg ai lam gaw htenbya ai a npawt re ai lam hpe mung Ga Shagawp 16:18 hta mu lu ai.
Dai majaw Hkristan asak hkrung lam hta shagrit shanyem ai lam gaw grai ahkyak nga ai. Shagrit shanyem myit rawng ai wa chyu sha Yehowa a man hta sharawng awng ai wa rai nga ai. Anhte a myit mang ai lam mahkra gaw Yehowa a man hta danleng nga ai lam Ga Shagawp 15:11b hta mu lu nga ai. Grau nna gaw X’mas ten hta gade hkik hkam ai X’mas poi hpe galaw ga ai rai tim myit masin hta shagrit shanyem ai lam n-nga yang anhte a myit masin hta Madu Yesu shang shanu na nrai nga ai.
Masha gaw ngai sha chye ai, ngai sha byin dik ai ngu ai myit rawng wa ai shaloi shagrit shanyem ai myit ni mat mat wa nna gumrawng gumtawng ai myit ni chyu myit masin hta shara la mat wa chye nga ai. Karai Kasang a lamu kasa Lusifa mung “ngai” ngu ai myit masin a majaw htani htana hkrat sum mat wa ai lam hpe Esaia 14:12-15 lapran hta anhte mu lu nga ga ai. Gumrawng gumtawng ai lam gaw moi chyaloi nhkoi kaw nna dai ni du hkra Yehowa grai matsat ai lam hpe mu lu ai. II Samuela 22:28b hta gumrawng ai ni hpe shagrit kau na lam tsun ai. Mahte 18:4 hta ma kaji zawn shagrit shanyem chye ai wa gaw sumsing mungadan hta grau kaba ai wa tai na re nga nna Madu Yesu Hkristu nan tsun da nga ai. Luka 18:14b hta tinang hkum shagrau ai wa shagrit ai hkrum nna, tinang a hkum shagrit ai wa shagrau ai hkrum na lam hpe tsun da nga ai. Madu Yesu gaw shagrit shanyem chye ai masha hpe tsawra ai zawn Shi nan mung shagrit shanyem let mungkan ga de shinggyim hkum hkrang dagraw let du sa wa ai lam hpe Hpilipi 2:8 hta mu lu nga ai. Anhte a Madu Yesu Hkristu nan si ai du hkra Karai Kasang a ga hpe madat mara ai hte shagrit shanyem ai lam hpe madun dan sai zawn anhte kamsham ai ni langai hkrai mung KARAI KASANG a ga hpe madat mara let shagrit shanyem ai lam hpe madun mai nga ga ai. Dai ni anhte ja gumhpraw grai lu su ai a majaw gumrawng nga ga ai kun? Hpaji grai chye ai majaw, janmau law law lu ai a majaw, lam shagu hta hkum tsup dum sai majaw gumrawng nga ga ai kun? Anhte a hkum hpe anhte dinglik yu na lam gaw ndai X’mas ten hta nan rai nga ai.
Moi Madu Yesu shangai wa ai ten hta mung sumpraw mung na hpaji rawng ai ni gaw Madu Yesu hpe manu dan ai aja, lawban, mura ni hpe jaw ya na matu shagan hpe yu let Madu Yesu hpe tam sa ma ai. Rai timung lam kaw shanhte shada nye a hpaji gaw nang hta grau ai, na a hpaji gaw ngai hta grit ai nga nna dang rang hkat ai shaloi lam madun ai shagan mat mat wa ai. Shingrai shanhte gaw gara de kaning di bai matut sa na re hpe nchye mat nna mau mat ma ai rai nna myit malai majing bai lu ai hte shada shagrit shanyem ai myit masin hte bai kanawn mazum ai shaloi she lam madun ai shagan hpe bai mu lu ai rai nna Madu Yesu hpe shanhte la sa ai kumhpaw kumhpa ni hpe sa sak jaw ya lu ai lam hpe chye lu ai. Dai hte maren anhte mung gumrawng gumtawng ai myit hte Madu Yesu shangai wa ai X’mas hpe hkap hkalum la ai rai yang Madu Yesu hpe anhte teng sha n mu lu na ga ai. Dai majaw shagrit shanyem let, shada tsawra let Madu Yesu shangai wa ai X’mas hpe hkap hkalum la ai rai yang chyu sha KARAI KASANG sharawng awng ai jet ai X’mas a lachyum hpe shapraw lu na re. Madu Yesu Hkristu nan mung anhte a myit masin hta, anhte a dinghku hta shang shanu let Madu Yesu kaw na kabu gara ai lam, awng dang ai shaman chyeju ni hpe anhte a shawng lam hta teng teng matut hkam la lu na ga ai law. Anhte yawng a matu X’mas gaw KARAI KASANG tsawra ai lachyum rawng ai X’mas rai u ga law. KARAI KASANG kaw nna kabu gara ai, ngwi pyaw ai, sim sa chye nlang hte gaw Yawng a ntsa aup nga u ga kyu hpyi let,
Rev. Dr. Nalaw Dai Hkawng