2:1 Hpun Amyu Ni
2:1.1 Asung shang Manu Dan ai Hpun Kri Amyu Ni;
Dum nta ni galaw gap ai shaloi ahkyak madung ngau hku lang ai akri rawng ai hte manu dan dik ai maling hpun nu ni gaw; magram hpun, Nchyit hpun, Larawn Hpun, Lapan hpun, Yang Noi hpun, U Shagri Hpun, Larang-Rang U, Rang Chyap, Labyi Hkyeng,, Labyi hpraw, shadwi hpun hte Maihting hpun ni re ai. Ndai hpun nu ni gaw dum nta htingnu ni galaw gap ai shaloi grai asung shang ai hpunkri ngau madung ni hku nna lang nga ma ai.
2:1.2 A Si Sha Mai Ai Maling Hpun Nu Ni Kau Mi:
Gawng gap-Sachung si, labyi si, shala ta si, gung hpit si, sha yawng si, shanep si, tum hkyeng-la um si, ma ang si, shayaw si, sani si, sum lang si, na manoi si, jeng reng si, nam lamung, kalang tawk si, larin-maran si, na nen si, lamai si, lakum si, gindaw si, maya-sa u si, u salum si, na manoi si, bang toi si, yu n bu si, ri si-mawau si, Ndai nam si amyu ni gaw maling hpun nu kaba ni rai nna, hpun lakung hta asi noi, masha n hkai ai, sha mai ai nam si amyu n kau mi re ai. Kaga nam si ni law law shagawng bum nam maling ni hta nga nga ai.
Mahtik Hpun (Matsa Shing)
Ndai hpun amyu gaw Chyaihku majoi ga e sha tu ai. Shi hpun hpyi htat nna mazut ai. Shi a alap kaji sen rai nna, lakung lahkying i marawng ai. Shi a asi myin ai shaloi maw chyang rai tsawm ai. Sha yang grai mu ai. Mahtik-Matsa shing gaw mare makau shing n rai yi shari sha arai nga yang asak galu nna shaning na na tu nga ai. Shing n rai maling kaba rai wa jang mat mat ai. Shi gaw shingnip hkaraw hkan n kam tu ai. Bum kawng hta sha tu kam ai. Hkai shalaw la mai nga ai.
Hkai Pu Hpun
Hkai pu hpun gaw Gin gu hpun zawn naw pru ai. Shi a Gin gu hpun lap hte loi bung nna kaga hpun hta n shamyet ai. Shi hkrai asan rai tu ai. Shi a asi tin tin rai nna, myin ai shaloi grai sha mu ai. Ndai hpun amyu grai taw ai. Dawng ga, Dingsa, Jahku lam she kaw hpun langai sha tu ai, kaga shara gara kaw mung n lu tam ai lam yawng tsun nga ma ai. Hkai shaloi la na mai dik ai shagawng bum ga na hpun amyu ni rai nga ai law.
2:1.3 Nam
Chyaran si, Nbu si, Yu nbu si, Bu sau si, Gungsai si, Bang lu si, Hkawt lang si, shayam si, Saipu si, Gin sa si, Hku yup si-Hpun sau-pi shwi si, ndai hpunsi amyu ni gaw maling hpun nu kaba ni a asi ni rai nga ai. Sau ai Hpun si amyu ni rai na nhtu hte shing nrai ja ai baw arai hte adep krawk sha mai ai. Hpun si nkau mi hpun kaw na langta sha mai ai. Hpun si nkau mi wan hta ju, shadu sha yang mai ai. Mu dik sau dik nga ai.
2:1.4 Aru hta Noi ai Namsi Amyu Nkau mi:
Aru hta noi nna asi si ai maling kata na Namsi amyu ni a namchyim law malaw gaw hkri ai law ai. Ri si amyu law law nga ai. Kading ri, kawa ri, ri n shat, shinghpwi ri, Ri n shat, Ri n hkyeng, Ri n hjkre, Mun ri. Ndai ri hpan amyu ni yawng a asi sha mai ai. Shi a nam chyim hkri ai. Gading ri hte ri n shat si gaw yawng hta grau mu ai. Masha yawng sha ra ma ai. Tingnu lahpang hte tinggawng ri ni a asi gaw n sha ma ai.
Shayang si-Sha ang, hpan 3 nga ai. U shayang gaw kaji seng rai kaji dik ai. Lapran le re kaba bawp re hpan hte hpan lawm ai. Shi nam chyim dwi hkri re ai. Shi a ru hta naw pru ai. Maling kaba maling hpun nu ni hta lungnoi nna asi si ai.
Ru Byet (Mazu) si.
Ru Byet (Mazu) si hpan 2 nga ai. Asi kaji hte kaba ai baw hpan ni re ai. Pa layung daw de nga ai Ru Byet si amyu gaw asi kaji nna, shi a nam chyim nau n mu ai. Bum daw de nga ai ru Byet si gaw asi kaba nna shi a nam chyim grai mu ai. Dwi Hkri nam chyim rai nna, shi a sama manam pyaw sama pru ai.
2:1.5 Ju Hpun Si amyu Ni:
Chung Bit (Ju Si), Shana Cha (Hka Maw Si), yit nyi Chung bit(Bolo si), Magaw gaw rut si, Mai Nam Chung bit si, ndai nam si amyu ni gaw ju hpun hta noi ai, shi a hpun ni hta ju tu ai. Shing wum kaba tai nna mare makau yi shari ni hta law law tu ai. Shagawng Bum ga na Strawberry hte bung ai. Asi kya nna grai sha mu ai. Law malawng March, April, May shata hta asi min ngai ai.
2:1.6 Maling Hpun Kaba Amyu Hpan Ni
Shalung, Shala, Rit hpraw, Rit Hkyeng. Lazai, Lachyai, Larawn, Masa, Chyamga, Kinsa, Wa myi Hpun, Lashawng, Grau Lam, Lagat Gat gu, Kanoi, Hkin Rawm, Shalam, Pawt hti, Maubau, Masan, Num Grung, Mu ra Hpun, Ding La Pai, Shaji Hpun, Maling Sang Hpun, Umat hpun, Lajau, Kada Lap masu, Laba-nam bung dachi, Shing gang hpun-sa magup, Chying Hpawk hpun, Njang jaw hpun, kau la hpun, Gat nkang, Nbung lum, jap mawtep, fap-wa hpu shing, Jawng bu, Num Tin, Shamu, Shayu, U Shangau, Lahkra, Sa n-gu hpun. Shagawng bum ga hta mying n chye shamying ai, hti n dang lu ai hpun amyu law law naw nga ai. Masha hte ni htep nna galoi mung asung jashawn nga ai maling kata na hpun amyu law law hta na n kau mi hpe sha mying shamying lu ai lam chye lu ai. Hpun amyu htam masum hta na htam mi (1/3) daram sha mying shamying lu ai. Hpun amyu langai sha rai tim mying shamying ai gaw shara hte shara n bung na re ai.
2:1.7 Yi Shari Hta Sha Tu Chye Ai Baw Hpun Amyu Ni:
La hku-Laja-Mahtang-Araw-Shahpawk-Pang raw-Num Rawng, Dam Rung, Jing Ling-hpai zum, Lahkip-Shing Lwi, -shingteng-makram, kayun kayang, hpong hpaw, hpan hpun ni re ai. Ndai hpun amyu ni gaw yi shari hta shat u ai maling kaba tai jang mat mat ai.
2:1.8 Nam
Nai n noi, Nai n mai, Nai n nam, Nai n hkai, Nai nda, Nai n-Un, Nai nmun, Nai nbyeng, Nai tu grin, Nai Pasi, Nai Npang, Nai shayu, Nai katang amyu ni re ai. Nai Katang myu 2 nga ai. Nai katang hte shum ngai nai ngu ai ni re ai. Nam Nam
2:2 Dusat Amyu Hpan Ni
2:2.1 U Amyu Hpan Ni: Hpun ntsa de nga ai u amyu ni
U gum, U gaw, Ura, Hkung Rang, U du, Chya ngau, Maling duwau, Hpyenghpai Hkang gawt, lanung U sinwa, Gindi U kaba, Laban chyai htawngka, Hkaike, U Hkring, Uka, Ubyit, Utsa, Utswi, Hkru du, Uhkru, Nchyi sheng, Shingra ret, Kadaw nawng, Uhka, Langda, Kalang amyu ni, Uship, Sinli U, Sinwa u, Uyawng, Kumti U, Tirwan u, Kawa tsi u, Pasi tum u, shingla tang, Jewang gam luksuk, Ka Chyu nawng, gaiting u, shing gang u, U shing gyi, Sing gi u, Ukala, Nwai wit, Mu u, Mali tau u ni re ai. Ga de ahpre sha ai u amyu ni gaw- U graw, U Gre, Uri, U gam, U gan, Uhkrang naw, Chyingtum u, U boi u, U gang u, U chyu u, Nam hpaup u, Pang u gam, Pang u dut amyu ni re ai.
2:2.2 Yu Amyu Ni
Yu dum si, Yu kadu-zung hing, Yu jung, Shawai, Yu Kumba, Sharu, Salo, Yubi, Pashi, Hpaya, Hparai, Yuno, Kadu hka, ndai yu amyu ni gaw nam maling kata de nga ai, Shan sha mai ai yu amyu ni rai nga ai. Yu shingling hte kaga yu amyu ni law law nga ai. Yu amyu nkau mi gaw Shan sha mai ai sha n-ga tsi mawan hta mung asung shang nga ai.
2:2.3 Kaga Dusat Amyu ni:
Magwi, Hpaw lam, Wad u wa tsa, Chyahkyi, Shan nga, Sharaw ningba, Ningteng, Chyahkawn, Hkan tang myi pang, Woi-woi lup dingla, Ninggrau, Ninggrau Sanga, Shala la, Woi hkyeng, woi ang, Tsap bru kaba, Tsap tsi, Ru amyu, Sha Lawm ni hte kaga dusat ni law law nga nga ai.