(Blood of the Covenant)
Rev. K.D Tu Lum
Anhte poi daw sha ai shaloi ga shaka hte seng ai muk hte sabyi hpe sha nga ai ga ai. Madu Yesu a si hkam ai hkumhkang hpe myit dum na matu, muk hpe sha nna, shi a chyoi pra ai sai hpe myit dum na matu, sabyi hpe lu nga ga ai. Mtt. 26:28 hta ga shaka hte seng ai asai ngu da n htawm, 1 Kor. 11:25 hta nye a sai hte gaw da ai ga shaka ningnan ngu nna tsun da ai hpe mu lu ai. Ndai ga shaka gaw anhte a matu hpa rai da, chyawm sawk yu ga.
Daw kaba 1 hta, ndai ga shaka hte seng nna, anhte jawm myit yu ga, ga shaka hpe Myen ga hku ( ) English gaw Covenant, Agreement, ngu ai ga ni hpe lang da nga ai. Hebre ga hku Berit ngu shamying da ma ai. Ndai Berit gaw Hebre ga lahkawng hpe kumhpawn da nga ai. Langai mi gaw Beritu ga shaka hkam la ai, kaga langai mi gaw Barashine ngu ai ga rai nga ai. Dai majaw Berit a lachyum gaw Ga shaka hkam la na lu sha ai ngu lachyum rawng nga ai. Chyum laika hta ka shaga myu 2 hpe mu lu nga ai, 1 mi gaw, masha shada a lapran e dawn da ai ga shaka, ga shadawn Yaku hte Laban, NN. 31:43-54, Dawi hte Yawnadan I Samuela. 18:1-4, rai nga ai. Kaga 1 mi gaw, Karai Kasang hte masha a lapran e dawn da ai ga shaka rai nga ai. Pru Mat. 24:1-11 hta Karai Kasang hte shi a amyu masha Israela lapran e dawn da ai Ga shaka hpe mu lu nga ai. Karai Kasang hte Israela a lapran e dawn da ai ga shaka gaw nanhte gaw nye a amyu tai na ngai gaw nanhte a Karai Kasang tai na nngai, You shall be my people and I will be your God ngu ai re. Ndai zawn re ai lam hpe Yeremi 31:33 hta anhte mu lu nga ai. Ndai pru mat wa ai laika 24:1-11 hta ga shaka dawn da ai shaloi Mawshe hte Israela masha ni gaw dawn hkrung ri galaw nna, u su sat nawng ma ai, Mawshe gaw dai sai kaang hkup hpe dawn hkrungri hta lapri pun nna sai kaang hkum hpe amyu masha ni hpe lapri pun wu ai, Dai hpang Mawshe gaw ndai gaw Yehowa yin la ai ga shaka asai rai nga ai ngu wu ai. Israla masha ni gaw Karai Kasang hpe mu nna lu let, sha let rai nga ma ai. Ndai lam hpe yu yu ai shaloi, ga shaka hkam la ai shaloi, hkungga sai, nawng jau ra ai hte lu sha ai lam hpe mu lu nga ai. Ndai ga shaka hpe Karai Kasang woi awn nna, Israela masha ni hpe lata la na ahkang jaw ya nga ai. Freedom to choose, Karai Kasang hpe dawjau na n dawjau na gaw, shanhte lata la ra ai lam re. Shawa masha ni mung Yehowa tsun matsun hpe hkan sa madat mara na ga ai ngu hkam la yin la ma ai.
Daw kaba 2 hta anhte jawm myit yu na lam gaw, NT gaw OT hta npawt hpang da ti mung, ndai gaw, ningnan ai ga shaka rai nga ai. Myihtoi Yeremia gaw ndai ga shaka ningnan a lam tsun da nga ai. Ndai Ga tara hpe masha a myit masin kraw lawang hta ka bang ya nna masha shagu gaw, Yehowa Karai Kasang hpe chye lu na lam tsun da nga ai. Bai nna Karai Kasang Yehowa gaw shanhte a yubak mara nlang hte hpe dat kau ya na ngu tsun da nga ai. Yeremi 31:31-34, ndai ga shaka ningnan hte seng nna, Hebre masha ni hpe shagun dat ai, laika hta grau hkum zup ai hku dan dan leng leng tsun da nga ai. Hebrew 8:13 hta ndai ga shaka ningnan gaw dingsa hpe ningnan shatai kau ai lam re hpe tsun da nga ai. Ya ga shaka ningnan ngu nnna shi tsun ai gaw, shawng na ga shaka hpe dingsa shatai kau wu ai. Ningsa hte aprat kaba ai arai jawm gaw wai mat magang nga ai ngu tsun da nga ai. Hebre 9:15 hta gaw Yesu Hkristu a si hkam ai lam gaw ga shaka dingsa na yubak mara dat kau ya na matu shagu hkungga hku nna, si hkam ai lam re lam hpe tsun da nga ai. Dai rai nna mung shaga la hkrum ai ni gaw ga ndat hte seng ai htani hta na Sali wunli hkam la lu mu ga nga, shawng na ga sha ka kada e tawt lai kau ai hpe hkrang shaw la na matu, si hkam ai lam byin pru sai majaw shi gaw ga shaka ningnan a htinglu htinglai ya ai wa rai nga ai. (Mediator of the new covent) hpa majaw nga yang, jep ai tara hku hkan yang arai yawng kanoi ma hkra hpe asai hte jasen jaseng kau lu ai, nga ai rai nna, asai ru hkaw kau ai n lawm yang gaw, yubak raw dat na lam n hku nga ai nga ai, Hebrew 9:22 hta tsun da nga ai. Israela masha ni gaw asai gaw asak malai re nga nna asai hpe grai manu shadan ai hte hkungga la ra di ma ai. Asai gaw KK hte seng nga ai majaw du sat sai hpe pyi n sha ma ai. Yesu Hkristu gaw shi a hkum hpe hkungga nawng ya ai marang e, lang mi sha nawng ya ai hte law law a yu bak hpe gun kau ya lu nga ai. Hkristu mung law law ni a yubak gun hpai kau na lang mi sha nawng ya kau hkrum sai (Hebrew 9:28 Once and for All).
Daw kaba 3 hta ga shaka ningnan hte seng ai ni anhte rai ga ai majaw, KK a masha ni anhte rai saga ai, People of God, Ehpesu 2:13 – 19 hta anhte gaw Karai Kasang a nta na ni rai saga ai lam tsun da nga ai (The Household of God), hpa majaw nga yang Ehpe 2:13 hta ya jawm gaw shawng e tsan gang nga ai ni nanhte gaw, Hkristu a asai, hte Hkristu hta e ni wa manit dai nga tsun da nga ai. Yesu Hkristu a marang e anhte gaw KK a amyu tai lu saga ai, nanhte chyawm gaw nsin kata de na shi a mau hpa nhtoi de nanhte hpe shaga bang ai wa a dan hkrung ai magam hpe shaprawng dat mi ga lata la ai amyu (Chosen race), hkawhkam hkyinjawng ni (a royal praisehood), chyoi pra ai amyu (a holy nation), hte Karai Kasang lahku la ang ai masha ni (God’s own people) rai nga mit dai. Nanhte mung shawng e amyu rai nga mit dai n rai, ya jawm e KK a amyu rai nga mit dai. Shawng e chyeju hkam la manit dai n rai, ya chyawm gaw chyeju hkam la manit dai. 1 Peter 2:9-10 hta tsun da nga ai.
Daw Mali
1. Sadi dung kang ka ra nga ga ai. Faithfulness,
Wenyi a asi jawm gaw, kang ka ai rai nga ai. Galati
2. Tsaw ra ai myit, (Love)
Dai Madu na a KK hpe na a myit kraw lawang ma hkra hte na a myit masin mahkra hte na a myit mang mahkra hte nang tsaw ra lu na ndai nga nna hkang da ai ga gaw grau kaba ai hte, shawng na ga mung rai nga ai. Hpang na ga mung dai hte bung nga ai, na a htingbu wa hpe, na a hkum hte maren, nang tsawra lu na ndai, nga nna rawng nga ai. Ndai hkang da ai ga lahkawng yan gaw, dai jep ai tara ma hkra hte myihtoi ni a ga madung rai nga ai (Mahte 22:37-40).
3. Teng man ding hpring ai lam (Truth and Righteouness)
Yesu gaw lam gaw ngai rai nga nngai, teng man ai hte asak mung ngai rai nga nngai. Yawhan 14:6), nanhte chyawm gaw shi a mungdan hte shi a ding hpring ai lam hpe shawng tam nga mu, shaloi dai nlang nanhte hpe kahtap jaw na marin dai (Mt. 6:33).
4. Madat mara ai lam (Obedience)
Ndai nye a ga na nna, hkan galaw ai wa kadai mung ti nang a nta hpe lunghkung ntsa e gap da ai hpaji rawng ai wa hte bung nga ai. Mt. 7:24. Masha a ga madat na hta KK a ga mahtang grau madat na ga ai (Kasa 5:29). Petru hte kasa ni kasa ni tsun ai ga re.
5. Kam sham ai lam (Faith)
Kaning rai nme law, KK a kasha hpe kam sham ai ni nlang hte gaw hten bya n hkrum ai sha, htani htana asak lu la mu ga nga, KK gaw shi a kasha shingtai hpe jaw kau ai kaw du hkra mungkan ga hpe tsaw ra wu ai (Yawhan 3:16). Kaning rai nme law makam masham a marang e, chyeju hte sha nanhte hkyen hkrang la ai hkrum manit dai (Ehpe 2:8).
Ga hpungdim hku nna, X’tan sak hkrung lam gaw, ga shaka ningnan hte seng ai asak hkrung lam rai nga ai. Ga shaka ningnan a amyu masha ningnan tai nga ga.