"NUNG LUNGMI WEBLOG HTA SA DU SHANG CHYAI AI NI YAWNG HPE KABU GARA HKAPTAU LA GA AI."

DAW KABA 9 - RUYAK TSIN-YAM KATA NA AKYU CHYEJU


N sin gumdin hpum nga ai shara hta nhtoi hkum pru wa ai.
Machyi jung nga ai shara hta maitsai sanpra ai lam pru wa ai.
Myit hkawn chye na ai lam n nga ai shara hta chye chyang kunghpan ai lam pru wa ai.
N ju ndawng ai lam nga ai shara hta tsawra ai lam, rap ra ai lam pru wa ai.
Gasat gala ai shara hta ngwi pyaw simsa ai lam pru wa ai.
Hkrap ai shara hta kabu mani kabu gumlawt ai lam pru wa ai.
Gang je kau ai shara hta bai chywi kapa ai lam byin  pru wa ai.
Paw kabai kau ai shara hta bai hkai, hta mahkawng da ai lam byin pru wa ai.
“Anhte hpe sharin na matu Karai Kasang a chyeju gaw dan pru wa sai.  Masha yawng hpe hkye hkrang la ai lam hpaw wa sai (Titu 2:13).”


Jinghpaw Shagawng Bumga de mungkan hte seng ai sumtsan shi ga ni hpa nna lu nna nga nga lai wa sai kata kaw na English Asuya ni Jingpaw bumga de du kabye wa sai aten kaw na mungkan shiga, sumtsan shiga ni na hpang wa sai.

Jinghpaw Bum shagawng mung hta jinat hpe jaw jau nna myi hku timung myi n’mu, na tu timung hpa nna ai ningsin chyip rai nga saga ai lam sasana labau ni hta ka matsing da nga ai lam mu lu ai.  1921 ning Hka hku mung Magwi hkindu ga de sasana sara ni du hpang wa sai.  Karai Kasang a mungga shiga ni na hpang sai. Karai Kasang hpe mu ai kam sham ai hpung masha ni nga hpang sai.

1925-26 ning hta Putao mung Shagrim ga, Kumleng ga ni hta Karai Kasang a nhtoi bai matut du wa sai.  Nat Tsa dan a lata yubak ningsin a kata kaw na Yesu hkye la ai shiga ni na hpang wa sai.

1926-1927 ning ladaw hta English    asuya ni gaw Jinghpaw bumga de mayam ni hpe shalawt ai, mayam ni hpe dat dat ai lam ta tut galaw masai.  Shinggyim masha ni masha shada da yam sha hkat n mai ai lam hpaji mung sharin ya sai.

Hpan ningsang Karai Kasang Yesu Hkristu gaw shi a shalawt dat ai chyeju hta Jinghpaw shagawng bumga hta shanu nga ai amyu masha ni yawng hpe mung shalawm la sai.  British English asuya ni gaw masha shada yam sha ai kaw na shalawt dat sai.
1948 ning hta British asuya ni gaw Mungdan ting hpe mung shanglawt ai mungdan ngu masat ya sai. “Nanhte hkye hkrang la ai hkrum manit dai, dai gaw nanhte kaw na n rai Karai Kasang a kumhpaw kumhpa rai nga ai (Ehpesu 2:8).

Lai mat wa sai 1920 ning a wo ra maga na ladaw hpe yu dat ai shaloi Jingpaw Bumga hta hpaji jawng a lam n nna yu sai.  Hkam kaja tsi rung a lam mung hpa n chye nna masai.  Hkrun lam kaja, mahkrai kaja mung n mu n chye masai.  Karai Kasang a lam mung hpa nna n chye ai nga lai wa saga ai.

Karai Kasang naw hpung shang wa sai aten kaw na hpaji jawng ni hpaw wa sai.  Sasana tsi rung ni nga wa sai.  Galaw lu galaw sha hpaji ni mung galaw wo hpang wa sai.
Rutsang lam a kata hta myit mada hpa shara majing nga ai lam madun nga ai.
“Hkum hkrit myit ngu nna myit htum ai ni hpe tsun mu, nanhte hpe hkye hkrang la na matu shi nan du  na ra ai (Esaia 35:4).”

“Yubak law htam wa ai hte yang e chyeju gaw grau nna law htam wa sai (Roma 2:21).”
“Ziun shayi sha e hkum hkrit et, yu u na a hkawhkam gaw Lawze kasha jawn nna du sa na ra ai (Yawhan 12:15).”

“Hkum hkrit et U tsa law law hta nanhte grau hpu nga myit dai (Mat. 10:30, Luka 12:7).”
“Hkum hkrit et, dai mungdan nanhte hpe jaw na nanhte a kawa myit sharawng nga ai (Luka 12:32).”
“Mungkan e hkum hkrit et; sharawng awng nga u, Yehowa gaw amu kaba galaw nu ai (Yoela 2:21).”
“Hkum hkrit et, kam sham ai myit sha rawng u, shaloi mai na ra ai (Luka 8:50).”
“Pawlu e hkum hkrit et, Hkawhkam Kehta a man e nang tsap lu na rin dai (Kasa 27:24).”
Ruyak tsinyam rutsang lam ni a kata de a maga mi hta chyeju akyu nga nga ai lam mahtai madun nga ai.   Shingra mabyin a tsinyam lam yuli hku wa a ruyak lam kaba a kata kaw na maga mi de chyeju akyu nga nga ai lam mu lu ai.

Jinghpaw Shagawng Bumga hta shingra mabyin yuli hku wa tsinyam kaba hkrum katut ai ten ladaw hta tinang a pu kan gun shakap da na yak la nga ai.  Hkum hkrang myi man lasi  lamun asit awat rai wa ai.  Tinang a myit kraw masin chyam jau dik nga ai.   Yup n pyaw ai.  Shamu shamawt n mai mat ai.  Myit n gun hkum hkrang n gun, baw nu n gun ni yawng hkrat sum mat ai.  Hku wa tsin yam hkrum ai shaloi dum nta hta rem da ai du sat ni yawng hta U hte Gwi gaw shawng e si wa ai dusat ni re ai.  Dai hpang n ta hta rem da ai wa ni si wa ai.  Dai hpang shinggyim masha ni si wa ai. 

Ningrai shinggyim Uhpawng kata hta hkrat sum mat wa ai lam, si hkrung si htan hte yurak tsin yam lam gaw tsang hte tsang nawt sit wa nna shagawng bumga na shinggyim uhpawng ni hpe dip kamyet, mala kanawng jahten kau ya masai.  Hku wa tsin yam a ningsin shingnip a kata hta e si hkrung si htan shoi hpa kaba hkrum  sha wa sai Yuli hku wa tsinyam a majaw shagawng bumga na tinang nang nga de lai wa sai mare buga kahtawng, dinghput htingra, dum nta, sut gan ni hpe n ja, gade marit tim kau tawn da nna nga na manu ai pa layang ga de nawt sit mat wa masai.  Putao pa hta hpring mat wa sai.  Myitkyina, Wan leng lam mayan, Mayan, Namti, Mogaung, Monyin, Kahta, Hpakant hte Danai du hkra yuli hku wa a majaw shagawng bum ga hka hku mungga na kashu kasha ni nawt sit yu hkrat wa nna pra chyam wa sai.

Yuli hku wa a ruyak tsinyam kata kaw nna tinang nang a matu htuk manu ai pa layang ga de nawt sit mat wa sai kashu kasha ni gaw lung seng hpaga ga nna Karai Kasang kaw na mauhpa shaman ya ai lu la masai.  Sun hkau na kaja, dinghput htingra kaja, dum nta kaja ni lu wa masai.  Lagaw leng, Nga leng, Motor Cycle, SE Motor, Motor kaji kaba ni law law madu la lu masai.  Jak kaji kaba lawm ai arung arai ni sutgan ni lu madu sai majaw jak jum hpaji, jak byeng hpaji ni lu wa masai.  Wutdek nta hpri nta ni hta madu tai shanu nga lu masai.

Dinghku kata hta hkit hkam manu dan dik ai sutgan arung arai ni jahpring la lu masai.  Lu sha kaja ni amu amai sha lu ai hta lawm lu sai.  Hpun nba kaja ni lu bu luhpun lu sai.  Madu wa madu jan kashu kasha, kahpu kanau jinghku jingyu alum ala rai de nga lu sai.  Nkau mi mungkan jawt shinggrup kahkrang hkawm ai hta lawm lu masai.  Ramma shadang shayi sha nkau mi maigan mungdan ni de hpaji sharin la ai hta lawm lu masai.  Shayi num sh ani gat dut, seng dut, hpaga ga “Wa hkum basa nsa, Num sha hpaga n ga” nga nna tsun ma ai.  Moi shawng de na amyu shayi ni hpe myit yup shangun ai moi na aten na ga malai she re ai.  Dai ni na amyu a shayi ni gaw ya na hta grau kunghpan wa ra sai.  Dai ni na amyu a shayi sha ni gat dut seng dut hpaji lu la ai hte hpaga ga ai bungli hta mung byin, la kaja mung lu dinghku kaja lu de ai lanlak rai wa sai.  Shayi num sha ni nkau mi sari kaja rem da lu ai hte amyu a matu ningli kaja, maka kaja hpan shalat lu ai hta lawm ai sut du jan, lauban jan, kaja ni lu tai mat sai.  Moi shawng shawng de galoi prat hta mung n hkrup yu, n sha yu ai lu sha kaja ni sha lu masai.  Hpun n ba arung arai kaja ni lu madu wa masai.

Kashu kasha ni mung myit ngwi myit pyaw alum ala hte jawng lung hpaji sharin la lu masai.  Hpaji laika madang tsaw ai hpaji madang de du wa sai amyu a kashu kasha ni law law lawm wa sai.

Jinghpaw Wunpawng amyu masha ni yawng a sut masa lam rawt jat galu kaba wa sai n pawt n hpang gaw KBC, Sasana a Jaw Masat poi kaw na rai nga ai lam hpe n mai malap kau ga ai.  1977 December shata hta Nawng Nang pa kaw galaw sai KBC sasana labau a 100 ning hpring ai Jaw Masat Poi kaba hta KBC hpung shawa ni gaw hpan wa Karai kaw sut wunli hpyi sai.  Marai 6218 Hkalup hkam la sai. 3/300 sasana shalat dat sai.  Ndai magam bungli ni gaw mauhpa lam byin wa sai.  Mungkan ting gari sai.

Jinghpaw shara shagu jut shingnaw shagu hta mung mauhpa sutgan ni pru prut wa sai.  Lung seng Maw, Ja Maw, Pati Maw ni hpaw wa sai.  Yehowa Karai a mauhpa atsam pru wa sai.  Sut wunli jahkrat ya sai.  Mai gan masha ni hte mai gan mungdan ni yawng ngamu ngamai lam jat wa sai.  Manu dan ai hpu reng ai sutgan pru ai gaw Wunpawng buga ginra-shawn madu la ai gaw maigan ni nga ai Mahkawn nsen ni law law mung pru wa sai.  Lachyum gaw anhte a sut ngai buga hta ngai wa ai sut rai ni a majaw mai gan masha ni gaw yup n lu hkra rai wa nna anhte madu bu ni gaw yup pyi n hprang hkraw rai nga ai lam ni hpe madi ai nsen ni re ai.

9:1      Bawng Ring Lam

Jinghpaw Shagawng Bumga hta nga shanu nga yang jat galu kaba wa lam nga na kun? N nga na kun?  Bawng ring wa na lam gaw nga na kun?  N nga na kun?
Jinghpaw amyu masha ni gaw Karai Kasang lu ai amyu hta lawm sai.  Jinghpaw Wunpawng amyu masha ni a buga gaw sut hpring chyalu, sut ring chyalu buga mung re.  Lamu ga sau nam hpun, nbung kata na namhpun, hka kata na namhpun ni mung hpring chyalu re ai.  Dai majaw sut ngai buga majing nan re ai.  Moi shawng de gaw Karai Kasang hpe lu  la ai hta n lawm sai.  Hpaji mung n lu sai.  Mahkrum madup mung n nga masai.  Hkrun lam kaja mung n lu masai.

Wenyi lam hpe shawng tawn da u.

Hkum hkrang lam hpe mung hkum malap kau u.  Shara hkum jashai.  Ndai lam ahkyak madung re lam tut dum u (Marku 8:2-10).
Yesu gaw sutgan su ai lam hpe ninghkap ai, jahpoi ai n rai.  Lawhpa marin ai, gum rawng ai, rai dum ai lam hpe mahtang she Yesu ninghkap ai (Luka 12:13-21, 18:18-27).  Shinggyim masha ni mai tsai wa ai lam lu la na matu shada da karum pawnpa hkrat ai lam nga ra ai.  Matsan dum karum shingtau hkrat ra ai, shaloi mauhpa lam byin pru wa na.  Dai majaw shinggyim uhpawng hta jat galu kaba bawngring wa lu na matu gaw shada da matsan dum, madat mara hkan galaw, karum shingtau hkat chye ai lam hta npawt nga ai (Marku 2:3-5; 8:22-26).

Masha gaw Karai Kasang hte rau hpan shalat la lu na lit ap hkrum ai wa re.  Shingra mabyin tara hte dip kamyet da hkrum ai hta noi tau nan nga na matu n re ai.  Rap rap ra ra rai shakut shaja nga na lam gaw madung re ai (N.N 1:28).

Galaw jashai la na lam gaw Karai Kasang ra dik ai lam re ai.  Masha gaw nga nga ai shara hta nga nga ai madang kaw na shai galai jat kaba wa na Karai Kasang ra nga ai (Roma 12:2).
Masha ngu ai gaw; lajang la hkrum na, shangun hkrum na, jai lang hkrum  na matu n rai, “Hpan shalat lu ai, galaw gram la lu ai, nga nga ai madang kaw na rawt jat wa ai de pawn pa jashai  ai hta lawm na lam re ai.
Masha gaw; tinang galaw hpan shalat hpajang la lu ai atsam marai hta apu pu asi si wa na matu re ai.

Masha gaw; tinang a marai ni hpe akyu byin pru shangun lu nna dai marai ni gaw tinang a matu sha n ga makau grupyin a matu akyu jashawn na matu mung re  ai.
Masha gaw tinang a prat ladaw na manghkang lam ni hpe tinang hkum dek ni shanglawm n-gun kahkin ai hte lajang la ra ai.

Masha gaw tinang a prat ladaw a maka kumla ni hpe tinang nan hparan hpan shalat chye la lu ai masha tai na matu uhpung kanawng bungli ladat shaw la chye ai.  Hpan shalat lu ai ni tai na ra nga ai.

Bungli galaw sharawng na, bungli galaw mayu na, jasu hkat chye ra ai.  Jasu la hkat ra ai.
Prat madang nnan shalat la lu na matu alai nnan da nnan, hpaji nnan  ni hpe tam la chye ra ai.
Tinang a madang, tinang a ladaw a madang hpe hkrak mu chye hkam la nna dai tinang a nga nga ai madang hpe jashai kau lu na matu ladat nnan shaw tam la shakut nga na.  hpawt ni na mai kaja lam lu la na matu ya na na a madang hta npawt nga ai lam na a mu jut hta grai madung nga ai.

9:2      Shinggyim Uhpawng Hkrat Sum Ai Lam

Shinggyim uhpawng hpe hkrat sum shangun nga ai gaw hpa rai ta?  N lu lu, n lu sha, kawsi hpang gara ai gaw hpa majaw i?
Masha langai mi hta n gun yawm ai lam- n chye na ai, myit nhkawn ai, mahkrum m adup n law ai, myit su rawt ai lam n nga ai.  Aprat ladaw a matu ra ai hpaji hte shi ga ni n lu la ai.  Ahkyak n shatai kau ai,  Malap mali kau ai, ndum shamyi shalai kau ai.  Bandung asan sha n lajang la lu ai.  Manu jahpu tawn ai lam n nga ai hte ta tut hpan shalat lam n nga mat ai, lam ni rai nga ai.

Makau grupyin hte manaw manang ni hte tsan mat ai, hka mat ai.  Uhpawng hte hka mat ai lam, uhpawng a n gun kaba hpe n mu ai, uhpawng hta n lawm kam ai, tinang nan tinang a n gun marai hpe kamhpa ai lam n nga mat ai, shada karum madi shadaw hkrat ai lam n lu la ai lam ni rai nga ai.

Shim lam n nga mat ai.  Bungli n glaw ai, bungli n lu ai majaw shahpa n lu ai, shang gumhpraw n lu ai.  Sha hpa hte gumhpraw n lu mat ai majaw shangu n nga, shakum n kap ai hte bung ai shara hta dung nga ai zawn hkam sha nna, shim lam n lu mat ai, hkrat sum mat ai, hpaji n lu mat ai.

Shinggyim uhpawng hta shada da kamhpa hkat na malai shada n zen hkat ai, n hten hkat ai.  Shada hkrit tsang ai hte pat shingdang da hkrum ai.
Myit hkawn chye chyang ai lam n nga mat ai.  Asak bau hpaji n lu mat ai.  Laika hpaji lata hpaji ni n lu la mat, n chye mat sai.

9:2.1   Hpawng Chyawm Lam Hta N-Gun Yawm Ai Shinggyim Uhpawng

Ningbaw woi awn n gun/ladat n gun yawm ma ai.
Dawdan la lu ai atsam yawm atsam n lu mat ai.
Uhpawng a kata hta ngangkang ai kahkin gumdin lam, rapra ai lam n nga mat ai.
Shada da makyep kap ai lam n nga mala hka ai hte bandung madung n nga ai.
Uhpawng a kata hta galaw ladat madung n nga mat ai.
Uhpawng a kata hta n gun shayawm chye ai myit jasam myit manam hte shinggan de na n-gun shayawm chye ai lam ni rai nga ai.
·        Shagawng Bumga gaw nang hpe matsan chyam jau shangun nga a ni?  Bumga de nga ai majaw na a u hpawng hkrat sum ai rai ni?
·        Masha gaw tinang a n awngdang ai lam  hpe “dai majaw, wora a majaw, shi a majaw nga nna, mungkan hpe mung, makau mayang hpe mung mara shagun chye nga ga ai.  Gaw mai gaw sha shing n rai makau grup-yin hpe madi chye nga ga  ai.
·        Tinang glaw shakut nga ai lam yawng mayawng hte awng dang ai lam yawng mayang a npawt nhpang gaw myit yu sawn yu ai lam re ai.  Myit sawn tak yu ai lam hta hkum tsup nga u – Think and grow rich.
·        Anhte matsan nga ai gaw Karai Kasang kaw na dagam dala mung n re ai lam tsun sai.  Shagawng bum ga hta nga ai majaw, bum ga a majaw mung n re ai lam tsun mayu ai.
·        Gara shara, gara lamyi yang hta ra rawng nga ai i?  Shut nga sai i?  Naw ngam nga ai daw nye a prat ladaw, nye a aprat asak hpe gara hku nna pawn pa la lu na i?
·    Tinang hpe akyu n jaw ai myit jasat lam ni, n jaw n ang ai hku nna shakut shaja ai lam ni, n kaja ai kyang ni kaw na lawt wa nna, kaja ai lam byin pru wa ya nna, akyu pru ai akyu jaw ai magam bungli yi ngam ni hta shang galaw tsap chye ai ni tai na matu gaw ya na a aten hta rai nga sai.
·        Moi moi na labau lam dingyang hta raitim anhte hte bung ai gaw n lawm na sai.  Hpang shingdim de rai timung anhte hte maren bung ai ni gaw galoi mung nlawm na re ai.
·        Hkrat sum mat wa nna hti la n mai ai shinggyim madang kaw na rawt jat galu kaba wa ai shinggyim uhpawng tai wa lu na matu uhpawng langai hte langai shada da matut mahkai ai lam, kahkin gumdin ai lam, shada da kamhpa hkat ai lam, madat mara hkat ai lam, shada da a ntsa sadi dung ai lam ni nga ra ai.  Dai lam ni hpe ahkyak madung tawn da chye hkan shatup shadik chye n htawm htuk manu ai hku ladat shaw wa nna tsang hte tsang magam bungli yi ngam galaw jat galaw hpang wa lu na lam rai nga ai.
·        Na a prat ladaw hta kabu gara ai lam n nga ai majaw jashai galai gram lajang la mayu ai rai jang shawng npawt nhpang hpang la na shara gaw “Nang Nan” rai nga ndai. Nang nan jaw htuk nga ai rai jang na a mungkan rai nga ai, na a dinghku, mare kahtawng buga hte shinggyim uhpawng ni mung jaw htuk manu wa na re ai.  Dai gaw hkrak teng man ai lam rai nga ai.  If a man is right hte world will be right.
·    Na a aprat asak hta na a mungkan hpe nang jashai kau lu ai, hte awngdang wa ai lam lu la na matu na a myit jasat lam gaw grai ahkyak madung nga ai.
·        Na a mungkan hpe nang mara shagun nga n ni?  Na a makau mayang hpe nang mara shagun nga n ni?  Na a mungkan, na a makau mayang hpe mara shagun nga ai rai yang, ngai la sha langai gaw jaw htuk nga ai rai yang mungkan mung jaw htuk  nga na.  anhte a myit jasat lam hte nye a mungkan gaw jaw htuk nga ani?
·        Anhte langai hte langai gaw magrau grang ai marai hpring ai Champion hku nna she shangai sai.  Na a marai na a atsam kaja gaw ji woi ji wa ni a magrau grang ai amyu a sai hkring htawng hku nna len shang wa ai myit marai, n-gun marai myit n-gut chye ai kraw marai ni hpe jai lang shapraw na matu myit hkawn myit sharawng ai hta lawm nga na.
·        Nang hta na a matu jat galu kaba wa lu na lak lai ai marai atsam rawng nga ai lam hpe mu chye nga u.
·        Shinggyim masha a myit gaw-; hpa hpe raitimung chye na myit hkawn galaw shabyin la lu ai ngu kam ai myit rawng ai rai jang ladat shaw shakut shaja ai hte tinang a mungkan tinang a madang hpe tinang jashai kau lu ai.
·        Masha myit kraw gaw-: Ga sau grai kaja ai sun gaiwang hte bung nga ai.

Dai tinang a myit kraw kata hta hpan shalat galaw gaw gap lu ai hkai tum hpe hkai bang da nna tu galu kaba shangun da lu ai rai yang tinang hpe akyu jaw ai hkai hpun ni tu wa na re ai.
Shing n rai ahpa adang lagawn lamawn re ai hkaitum ni hpe hkai bang hkrup ai rai jang mung akyu n nga ai, a sung n shang ai tsing si ni si wa na re.  Sha na n lawm ai hkrat sum shangun na re ai.

Dai hte maren gumrawng gumtawng jahten sharun hkrat sum shangun ai hkai tim ni hpe lama mahkawng da hkai da hkrup ai rai jang mung n hkru n kaja ai lam a asi pru wa na re ai.
Na a myit kraw gaw “Zaw” re. Chyeju gaw san san she re.  Chyeju gaw manu lawm ai.  Chyeju gaw tsawm htap ai.  Chyeju gaw asak lam hpe galai shai wa shangun ai.
Awng dang jat wa ai shaman chyeju lu la na shing n rai, hkrat sum dumhprut mat na lam na a myit kraw hta npawt madung nga ai.

Madat mara jang shaman pru na.  Ta tut hkan shatup jang chyeju lu la na.
N madat n mara jang ruyak hkrum na, hkan shatup ai lam n nga jang yak matsan tsin yam hkrum na.
Myit malai ai lam nga jang bai kahtap shaman ya ai lu la na (Tara Jahprang 28:1-6, Yawhan 5:2-9).
Na a myit kraw gaw “Zaw re” nang hte sha seng ai.  Na a matu chyeju pru na, chyeju dumhprut mat na lata la jaw ra ai.  Myitkraw Zaw Si hpe hpaw na ladat na zaw gaw nang she lang da nga ndai.

9:3      Sasana Namsi Amyu Ni


1.      Valencia
2.      King fruit
3.      Seminole
4.      Temple
5.      Lime Quat
6.      Len Red
7.      Kara
8.      Kinnon
9.      Nagami
10. Harvix Lemon
11. Mineola
12. Robertson
13. Calmon Din
14. Dweed
15. Ruby
16. Tacocco Ruby
17. Ruby Blood
18. Ruby Grave Fruit
19. Grave Fruit
20. Satsoma
21. Mequat
22. Lemon
23. Lime
24. Samp Son
25. Hamlen
26. Kum Quat
27. Robertson Navel
28. S.L. Valencia
29. Tangerine
30. King Mandarine
31. Nomi Kum Quat
32. Band Kang Bel
33. Sha Mout
34. Galnodin
35. Mandarine
36. Berass
37. Rang Pur
38. Trovita
39. Metle Maday
40. Nett
41. Seat Last
42. Navel Mineola Tangerine
43. Washington Navel


Maigan mung na ndai namsi amyu ni gaw sasana kaba Robert Morse ni maigan mungdan ni shara shagu kaw na la gun ai hte Jinghpaw mung shagawng bumga Putao ga hta hkai shatut da ya sai.  Shinggyim masha ni a matu grai akyu nga ai.  Namsi amyu hkum ai hte maren namsi a namchyim mung hkum dik nga ai.  Sara kaba Morse ni Putao ga hta nga ai shaloi namsi amyu ni yawng hkum hkum tu nga ai.  Shaning na wa sai majaw namsi amyu nkau mi n nga mat wa sai.  Namsi nsam ni mung tsawm dik nga ai.

Akyu rawng dik ai hpu reng dik ai hte manu mung lu dik ai hkai  n mai, n si naisi, namsi nam saw hkum sumhpa ni hkai bang dat shagu ngai ai ga, kaja dik ai Jinghpaw lamu ga, shagawng bumga hpe madu da ning len ma tsan ai, n lu lu n lu sha ai, shinggyim uhpawng hta n mai, n tai, let asak rawng ai madang hta sha nga nan nga lam gaw grai myit n-gut hpa rai nga ai.  Dai majaw asak rawng ai kaw na asak hkrung ai de lahkam wa na ra ai.
Ta tut bungli n galaw ai mungga hpe ana yu ai Hkristan ni sha arai nga yang gaw, si mat ai ni hpa mung n shabyin lu ai zawn sha arai nga na re ai.  Jet ai Hkristan wa gaw mungga hpe na la “ta tut hkan galaw ai” hte sakse kaja tai nga ai.  Mungga hpe na la nna ta tut hkan galaw ai lam gaw n-gun hpring ai makam masham ngu lu ai.  Ta tut bungli galaw ai wa gaw n lagawn ai mung re ai.  Dai wa gaw shi a makam masham hta ung ang na lam mung n nga sai.  Chyeju nnan mahtang she bai du shang wa na rai nu ai.

Karai Kasang gaw anhte hpe bungli galaw shangun nga ai lam dan dan leng leng tsun da nga ai.  Anhte galaw ai amu bungli a shabrai hpe pyaw pyaw hkam la na mai kaja nga ai lam mung tsun da ai.  Shabrai hpe hkam sha shangun mayu nga ai (2 Htesa 3:10; Yaku 1:22; Hpaji 5:18).
“Tsa ban 21 de kabye shang, asak sumri naw sharen ya ai ten, asak hkrung na bungli kaja galaw ga.  Wenyi lam hpe shawng num shawn e tawn, asak hkrung na bungli galaw ga law.”

Chyeju kaba sai.
*****************************************************